Trí tuệ nhân tạo – Bước đi thần tốc của sự phát triển hay mối đe dọa đối với nhân loại?

Ngân hàng UBS đánh giá tiềm năng của ChatGPT là rất lớn khi các nhà đầu tư mạo hiểm đã dự báo thị trường dành cho những công cụ trí tuệ nhân tạo như vậy có thể đạt quy mô lên tới 1.000 tỷ USD.

TS. Lisa Su – Giám đốc điều hành Tập đoàn AMD – cho rằng: “AI thực sự là xu hướng lớn quan trọng nhất cho tương lai của công nghệ. Ở mức độ đơn giản nhất, AI có thể tận dụng sức mạnh của điện toán hiệu năng cao để phân tích lượng dữ liệu khổng lồ, khám phá các mẫu và đưa ra dự đoán về kết quả trong tương lai”.

Gần đây, thuật ngữ “con người kỹ thuật số” – thế hệ tương lai của chatbot AI – đã bắt đầu được đề cập sau khi ChatGPT ra đời.

GS. Alan Dennis thuộc chuyên ngành Hệ thống thông tin, Đại học Indiana, Mỹ nhận định: “Con người kỹ thuật số với khuôn mặt và giọng nói rất giống con người. Có hai loại có thể đưa ra thị trường hiện nay. Đầu tiên là thay thế chatbot trò chuyện. Bất cứ nơi nào thường có chatbot sẽ sớm có một con người kỹ thuật số thay thế. Loại người kỹ thuật số khác là một trợ lý cá nhân giống như Siri trên IOS”.

Tuy nhiên, sức mạnh to lớn của Chat GPT cũng đang gây ra không ít lo ngại, đặc biệt trong lĩnh vực giáo dục. Nhiều cuộc khảo sát cho thấy, sinh viên tại một số nước trên thế giới đã lạm dụng ChatGPT viết bài luận, giải toán, đạo văn…

Bà Myriam Dubois Monkachi – Giám đốc phụ trách Học thuật, Học viện Science Po Paris, Pháp – cho biết: “Tôi nghĩ rằng phải giới hạn sử dụng trí thông minh nhân tạo mới này và mở rộng khuôn khổ về tính trung thực của sinh viên”.

Ngoài ra, ChatGPT cũng có nguy cơ cung cấp cho người dùng những thông tin xấu, độc hại, thông tin giả, lừa đảo và tấn công mạng.

GS. Saurabh Bagchi thuộc Khoa Kỹ thuật điện và máy tính, Đại học Purdue, Mỹ cho rằng: “ChatGPT được kiểm soát bằng cách ngăn chặn các yêu cầu tạo mã có hại nhằm sử dụng trong các cuộc tấn công an ninh mạng. Tuy nhiên, một số người dùng đã tìm ra cách vượt qua những hạn chế này và có thể sử dụng chatbot để tạo email lừa đảo nhằm đánh cắp thông tin cá nhân”.

Các ứng dụng AI phụ thuộc rất lớn vào mức độ chính xác và cập nhật của nguồn dữ liệu được nạp vào để huấn luyện trí tuệ nhân tạo

Công nghệ ChatGPT vẫn đang tiếp tục được cập nhật, đòi hỏi những nỗ lực lớn hơn nữa để hạn chế những rủi ro liên quan quyền riêng tư, độ tin cậy và độ an toàn.

Một trong những hạn chế lớn nhất của ChatGPT là công cụ có xu hướng tạo ra các nội dung văn bản. Nghe có vẻ hợp lý và có tính thuyết phục nhưng thực ra lại không chính xác hoặc vô nghĩa. Ứng dụng phụ thuộc rất lớn vào mức độ chính xác và cập nhật của nguồn dữ liệu được nạp vào để huấn luyện trí tuệ nhân tạo. Công ty đã phát triển ChatGPT là OpenAI cho biết đã cung cấp cho công cụ này khoảng 300 tỷ từ, được thu thập qua Internet.

Trong nỗ lực hạn chế rủi ro từ ChatGPT và trí tuệ nhân tạo nói chung, một loạt nước đang đưa ra các biện phát kiểm soát ở các mức độ khác nhau. Chẳng hạn như cơ quan quản lý tại Mỹ đã có quyết định không cấp bản quyền cho các tác phẩm do AI sáng tạo. Trung Quốc yêu cầu các công ty công nghệ lớn của nước này không cung cấp dịch vụ ChatGPT. Còn Liên minh châu Âu sẽ áp đặt các quy định mới liên quan đến trí tuệ nhân tạo.

Việt Nam thăng hạng trong lĩnh vực trí tuệ nhân tạo

Tại Việt Nam, ngày 26/1/2021, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 127 về Chiến lược quốc gia về nghiên cứu, phát triển và ứng dụng trí tuệ nhân tạo đến năm 2030. Các văn bản pháp luật tiếp tục được nghiên cứu xây dựng và hoàn thiện bổ sung về trách nhiệm pháp lý của các đối tượng liên quan tới trí tuệ nhân tạo.

Theo những đánh giá cập nhật về chỉ số sẵn sàng liên quan đến trí tuệ nhân tạo, Việt Nam có mức độ sẵn sàng cao hơn mức trung bình toàn cầu và năm sau ở mức cao hơn năm trước, với nhiều tiềm năng khẳng định vị trí nổi bật hơn trên bản đồ công nghệ toàn cầu.

Báo cáo mới nhất của Oxford Insights về “chỉ số sẵn sàng về trí tuệ nhân tạo của Chính phủ” cho thấy, Việt Nam tiếp tục thăng hạng, xếp thứ 55 toàn cầu, tăng 7 bậc so với năm 2021, thể hiện tiềm năng phát triển AI tại Việt Nam. Theo báo cáo, điểm trung bình của Việt Nam đạt 53,96, vượt ngưỡng trung bình thế giới là 44,61.

“Việt Nam có nền tảng vững chắc để trở thành quốc gia đổi mới mạnh mẽ về trí tuệ nhân tạo” – nhận định từ trang Forbes. Tờ báo cho biết, Việt Nam đã và đang đẩy mạnh đầu tư vào AI và các công nghệ kỹ thuật số, xây dựng chương trình chuyển đổi số quốc gia. Những động thái này sẽ giúp Việt Nam tiến tới là 1 trong 4 quốc gia hàng đầu ở châu Á về phát triển trí tuệ nhân tạo.

Ông Raymond Mallon – Nhà nghiên cứu kinh tế, Australia – cho rằng: “Các lĩnh vực phát triển trong tương lai sẽ là AI, Robot, Fintech, dữ liệu lớn. Đây cũng là những lĩnh vực Việt Nam có lợi thế. Vì vậy, tôi nghĩ rằng đây là một cơ hội tuyệt vời cho Việt Nam”.

Trang Lexology cho rằng, Việt Nam đang có vị thế thuận lợi để vươn lên dẫn đầu về phát triển và ứng dụng trí tuệ nhân tạo. Chính phủ Việt Nam đang thực hiện các bước hỗ trợ phát triển AI với các sáng kiến thúc đẩy đổi mới kinh doanh. Việt Nam cũng đã thành lập một số trung tâm AI nhằm khuyến khích phát triển công nghệ.

Bà Giulia Ajmone Marsan – Giám đốc Chiến lược & Đối tác, Viện Nghiên cứu Kinh tế ASEAN và Đông Á – cho rằng: “Các chuyên gia trong lĩnh vực này thường tốt nghiệp các trường lớn trên thế giới như tại Nhật Bản, Mỹ, Australia. Do đó, cần có chính sách thu hút tài năng công nghệ về làm việc, nghiên cứu. Các bạn cũng cần mở rộng chính sách thị thực để đón các chuyên gia quốc tế”.

Tờ The Drum cho biết, Việt Nam đa ghi dấu ấn về công nghệ với thế giới và đang trải qua một cuộc cách mạng về AI. Các công nghệ hiện đại, tiên tiến nhất như AI, NFT, ChatGPT nhanh chóng được phổ biến, thậm chí là tới các vùng nông thôn.

Theo Nikkei Asia, nhiều tập đoàn công nghệ lớn đều tăng cường đầu tư vào mảng trí tuệ nhân tạo. Thậm chí, AI đang tiếp tục được phát triển để giúp phục vụ hoạt động thương mại trực tuyến, ứng dụng AI trong bán lẻ và tiêu dùng.

Theo báo cáo của Google, Temasek và Bain, với dân số trẻ và dễ tiếp thu công nghệ, nền kinh tế kỹ thuật số của Việt Nam đến năm 2025 sẽ có tốc độ tăng trưởng tới 31%, mức tăng trưởng mạnh nhất tại Đông Nam Á.

Trong các câu chuyện thành công về công nghệ của Việt Nam, có một sản phẩm đặc biệt được cộng đồng quốc tế ghi nhận và đánh giá rất cao, đó là robot Ohmni do TS. Vũ Duy Thức phát triển. Robot Ohmni đã được hãng hàng không lớn nhất Nhật Bản All Nippon Airways lựa chọn hợp tác và đã được chọn trao giải thưởng “Sản phẩm tốt nhất cho xã hội 5.0” tại hội chợ điện tử và công nghệ lớn nhất Nhật Bản CEATEC 2019. Robot Ohmni tiếp tục ghi dấu ấn tại triển lãm hàng điện tử tiêu dùng lớn nhất thế giới CES 2023, thu hút sự quan tâm đặc biệt của giới công nghệ toàn cầu.